كتابخانه ملي كانادا
وب سایت رسمی کتابخانه ملی کانادا (کلیک کنید)
بودجه سال 2014 برابر 98 میلیون دلار کانادا
تعداد کارمندان: 860 نفر
مدیر کتابخانه: Guy Berthiaume
آدرس: 395Wellington Street, Ottawa, Canada
تعداد آرشیو: 20میلیون کتاب-24 میلیون تصویر-بیش از یک پتابایت آرشیو دیجیتال
تاریخچه:
ایده اولیه در سال 1872 در وزارت کشاورزی و بخش کوچکی از آن تشکیل گردید. سپس در سال 1912 به ساختمان مستقلی به نام Public Archive Canada منتقل گردید. سپس در سال 2004 کتابخانه کانادا و آرشیو کانادا با هم ادغام شدند و به صورت فعلی مشغول به خدمات گردید. نام فعلی آن Library and Archives of Canada - LAC می باشد. دارای شعبه ای در گتینو-اتاوا می باشد.
اين كتابخانه در شهر اُتاوا، پايتخت كانادا، قرار دارد. ساختمان آن با سازمان آرشيوهاي ملي كانادا مشترك است. ساختمان اين كتابخانه در نزديكي ساختمانهاي مجلس، ديوان عالي كشور، بانك كانادا، و ديگر مؤسسههاي مهم فدرال قرار دارد. اين كتابخانه كه بهمنزله يكي از مؤسسات دولت فدرال است در سال 1953، بهوسيله مجلس آن كشور در شهر اتاوا تأسيس شد. هدف اصلي آن گردآوري و نگهداري منابع و ميراث فرهنگي منتشر شده در داخل و خارج كانادا و ترويج آن نزد كاناداييهاست. اين كتابخانه در 1967، بههمراه آرشيو عمومي به ساختمان جديدي منتقل شد. از لحاظ تشكيلات سازماني، مؤسسات و نهادهايي زيرمجموعه كتابخانه ملي هستند كه عبارتند از :
1. مؤسسه اطلاعات علمي و فني كانادا (سيستي) . اين مؤسسه به درخواستهاي مربوط به موضوعات علمي، فني، و بهداشت در سطح پايه پاسخ ميدهد .
2. مركز مبادله كتاب كانادا (سي.بي.اي.سي.) . وظيفه اين مركز، سازماندهي اشتراك منابع بين كتابخانههاي كاناداست. همچنين بهعنوان مركز توزيع مجدد و گردآوري و پخش، عمل كرده و هماهنگي در مبادله انتشارات مازاد بر احتياج كتابخانهها و ارسال آنها به كتابخانههاي نيازمند را برعهده دارد. فعاليت اين مركز موجب ميشود موجوديهاي مازاد كليه كتابخانههاي كشور در اختيار همگان قرار گيرد .
3. شوراي كتابخانههاي فدرال (سي.اف.ال.) . شوراي كتابخانههاي فدرال، نهاد هماهنگكننده خدمات كتابخانهها در وزارتخانهها و مؤسسات دولتي كاناداست كه در 1976 تأسيس شد. نقش رهبري كتابخانه ملي در امر هماهنگي و پشتيباني براي دسترسي به ميراث منتشر شده كانادا، اشتراك منابع، و توسعه كتابخانه در ميان كتابخانههاي كانادا، توسط اين شورا ايفا ميشود .
4. مؤسسه شماره استاندارد بينالمللي كتاب (شابك). در 1975، كتابخانه ملي كانادا مؤسسه شماره استاندارد بينالمللي كتاب را تأسيس كرد تا كارآمدي فرايند سفارشدهي، كنترل سياهه، و حسابداري تضمين شود. بعدها اين مؤسسه از طريق ادغام، به مؤسسه شماره استاندارد بينالمللي كتاب و موسيقي كانادا[4] تبديل شد .
ساختمان و فضاي كتابخانه. ساختمان كتابخانه ملي كانادا در مجاورت برخي سازمانهاي فدرال قرار دارد. از فضاي داخلي اين ساختمان و برخي طبقات آن، سازمان آرشيو ملي كانادا نيز استفاده ميكند .
كتابخانه ملي كانادا در ساختماني پنج طبقه واقع شده است. در طبقه همكف، تالار انتظار اصلي قرار دارد. به نظر ميرسد از طبقات اول و سوم ساختمان، سازمان آرشيو ملي كانادا بهره ميگيرد. در طبقه دوم ساختمان نيز تالارهاي مرجع و مطالعه، مجموعه جاكوب ام.لوي، امانت، و تالار مطالعه، تالار مطالعه ريزفيلم، بخش فتوكپي و تكثير، و بخش اطلاعرساني كتابخانه براي خدمترساني به جامعه استفادهكنندگان كتابخانه وجود دارد. در طبقه چهارم نيز تالار مطالعه مجموعههاي ويژه و مجموعههايي نظير مجموعه موسيقي، مجموعه ادبيات كانادا، مجموعه كتابهاي ناياب، و مجموعه ادبيات كودكان قرار دارد. كافه تريا نيز در طبقه پنجم ساختمان قرار گرفته است .
وظايف. كتابخانه ملي كانادا وظايف زير را برعهده دارد: تهيه كتابشناسي ملي كانادا موسوم به كاناديانا؛ فهرستنويسي پيش از انتشار ؛ اعطاي آي.اس.بي.ان.، آي.اس.ام.ان.، و آي.اس.اس.ان.؛ پشتيباني از طرحهاي ابتكارآميز ملي و پژوهشهاي كاربردي و كمك به تدوين سياستهاي فدرال در زمينههاي مربوط به خدمات كتابداري و اطلاعرساني در كانادا ؛ دسترسي به پايگاه اطلاعاتي موسوم به سياهه طرحهاي ديجيتالي كانادا؛ خدمات پاياننامههاي كانادايي ؛ خدمات پژوهشي ادبيات كانادا (سي.ال.آر.اس.)؛ خدمات ادبيات كودكان كانادا؛ ارائه فهرست انتشارات؛ توزيع ركوردهاي فهرستنويسي مارك (ام.آر.دي.اس.)[9] ؛ خدمات امانت بين كتابخانهاي؛ تعيين محل منابع براي كتابخانهها و مؤسسات مشابه در داخل كشور و در سطح بينالمللي، براي مؤسسات كتابخانهاي غيركانادايي در چارچوب طرح ايفلا باعنوان برنامه دسترسي جهاني به انتشارات.
خدمات. خدمات كتابخانه ملي كانادا به هر دو زبان رسمي كشور (انگليسي و فرانسوي)، هم براي استفادهكنندگان در محل كتابخانه و هم به شكل الكترونيكي (خدمات دستيابي پيوسته) ارائه ميشود. مهمترين اين خدمات عبارتند از: ارائه اطلاعات مرجع و ارجاعي ؛ خدمات كتابشناختي؛ اشتراك منابع؛ برنامهريزي و روابط عمومي ؛ تحويل روزانه منابع و خدمات ريزنگار براي استفاده در تالار مطالعه كتابخانه؛ فتوكپي و تكثير مواد چاپي يا ريزنگار ؛ دسترسي به شبكه پيوسته كتابخانه ملي موسوم به "اكسس آميكوس" كه بيش از 21 ميليون ركورد كتابشناختي از منابع اطلاعاتي نگهداري شده در كتابخانه ملي، انتشارات فهرست شده در كتابشناسي ملي، و موجوديهاي گزارش شده به فهرستگانهاي ملي موجود در بيش از 500 كتابخانه ديگر در سراسر كانادا و كتابخانه كنگره امريكا را دربردارد .
بخش های مختلف کتابخانه
مجموعه. كتابخانه ملي كانادا داراي مجموعههاي جالب توجهي به شرح زير است :
1. مجموعه الكترونيكي. اين مجموعه دربرگيرنده كتابها و نشريات ادواري كاناداست كه بهصورت پيوسته منتشر ميشوند و مشتمل بر 3000 عنوان منابع منتشر شده از سوي بخش انتشارات تجاري و انتشارات دولتي است .
2. مجموعه جاكوب ام.لوي. شامل آثار قديمي و كمياب هبرائيكا و جودائيكا بوده و دربرگيرنده 3000 جلد كتاب چاپي از قرن پانزدهم تا هفدهم است؛ مانند 34 نسخه از نخستين كتابهاي چاپي بهزبان عبري و لاتين، بيش از 120 نسخه از چاپهاي مختلف كتاب مقدس مشتمل بر عهد عتيق و عهد جديد بهزبانهاي مختلف، چاپهاي متعددي از آثار متعلق به مورخ قرن اول، جوزفوس ، و دايرهالمعارفهاي يهودي كهن، مجموعه ساموئل هايس (با 200 جلد نسخه خطي اصلي به زبان عبري و ساير زبانهاي يهودي همراه با موجوديهاي ريزنگار از مجموعههاي نسخ خطي متعلق به مؤسسات منتخب اروپايي) نيز در اين مجموعه قرار دارد. همچنين فهرست نمايش اينكونابولا، هبرائيكا، و جودائيكا (اُتاوا، 1981) بهصورت پيوسته موجود است . كتابخانه ملي كانادا اين مجموعه ناياب و نادر را در 1977 از طريق اهدا دريافت كرده است.
موجوديهاي تالار جاكوب لوي بهوسيله 1250 جلد ادبيات مرجع و كتابشناختي زبان عبري پشتيباني ميشود. برخي مجموعههاي ريزنگار مهم شامل فيلمهاي تهيه شده از كتابهاي كمياب زبان عبري و ويديش ، نسخههاي خطي، همچنين فهرستها و كتابشناسيها نيز مكمل مجموعه جاكوب لوي است .
3. مجموعه ادبيات كودكان. اين مجموعه براي افراد زير 16 سال كتابهاي مناسبي را در اختيار دارد. كتابهاي نوشته شده بهزبان انگليسي، فرانسوي، و ساير زبانهايي كه در كانادا به آن زبانها آثاري چاپ و منتشر ميشود؛ كتابهايي كه در خارج از كانادا بهوسيله كاناداييها نوشته يا تصويرگري شده (موسوم به كاناديانا)؛ كتابهاي منتشر شده در خارج از كشور درباره كانادا؛ و كتابهاي موجود در اين مجموعه از قرن نوزدهم تا زمان حاضر در اين مجموعه جاي دارد. مضاف براين، مجموعهاي از كتابهاي برگزيده كودكان كه نويسندگان آن كانادايي نيستند نيز در اين مجموعه نگهداري ميشود . همچنين ارائه خدمات مشورتي، مرجع و كتابشناختي، و پاسخگويي به پرسشهاي مطرح شده از طريق مراجعه شخصي، تماس تلفني، نامه مكتوب، و پست الكترونيكي برعهده اين بخش است. افزون بر اين، بخش مزبور درخصوص موضوعهاي اختصاصي مرتبط با ادبيات كودكان كانادا، محصولات و خدمات الكترونيكي را نيز فراهم كرده و آنها را گسترش ميبخشد.
4. مجموعه نسخ خطي ادبي. بخش اعظم اين مجموعه از نظر قدمت به دوران معاصر ادبيات كانادا برميگردد. مجموعه مزبور از نظر آثار خطي شاعران انگليسي، رماننويسان، و نمايشنامهنويسان فرانسوي قوي و غني است. از جمله نكات قابل توجه وجود مقالاتي از ناشران مستقل كانادايي است كه از موج فعاليت ادبي كه در اواخر دهه 1960 و اوايل دهه 1970 به نقطه اوج خود رسيده بود، پشتيباني ميكردند.
يك راهنماي عمومي تحتعنوان راهنماي "نسخ خطي ادبي در كتابخانه ملي كانادا" و متمم آن نيز بهعنوان ابزارهاي جستوجو، در اين بخش موجود است .
5. مجموعه موسيقي. بخش موسيقي كتابخانه ملي كانادا داراي سه مجموعه موسيقي است كه عبارتند از: آرشيوهاي موسيقي، مجموعه چاپي، و مجموعه مواد ديداري ـ شنيداري ضبط شده .
6. مجموعه كتابشناسيهاي ملي كشورهاي خارجي. مجموعه كتابشناسيهاي ملي جاري از تمامي كشورهايي كه در آن كتابشناسي ملي منتشر شده باشد، و نيز كتابشناسيهاي تجاري و تاريخي متعدد درخصوص بسياري از كشورها در اين بخش وجود دارد كه بهشكلهاي مشخص چاپي، ريزنگار، و گاهي الكترونيكي موجودند و مكمل آن دسترسي اينترنتي به فهرستهاي پيوسته بسياري از كتابخانههاي ملي در سراسر جهان است .
7. مجموعه روزنامهها. كتابخانه ملي كانادا بهصورت چاپي، شماري از روزنامههاي جاري و تمامي روزنامههاي قومي كانادا را جمعآوري ميكند. اين بخش بيش از 200000 حلقه ريزفيلم از روزنامههاي كانادا را در اختيار دارد كه از طريق خدمات امانت بين كتابخانهاي مستقر در كتابخانه ملي قابل دسترسي است .
8. مجموعه انتشارات رسمي دولتهاي فدرال، ايالتي، و سرزميني كانادا. مجموعه انتشارات رسمي فدرال، ايالتي، و سرزميني كه از 1868 منتشر شده است در اين قسمت قرار دارد و انتشارات قبل از 1867 در مجموعه كتابهاي كمياب نگهداري ميشوند .
9. مجموعه انتشارات رسمي خارجي و بينالمللي.اين مجموعه با اين هدف ايجاد شده است كه از انجام پژوهشهايي در عرصه مطالعات كانادايي و علوم اجتماعي و انساني پشتيباني نمايد. اين مجموعه شامل بيش از 3000000 منبع اطلاعاتي از انتشارات كشورهاي خارجي و سازمانهاي بينالمللي است كه بهصورت چاپي، ريزنگار، شكلهاي خاص چند رسانهاي، و لوح فشرده است.
كتابخانه ملي كانادا مجموعهاي از انتشارات تاريخي و معاصر بريتانيا، ايالات متحده، و فرانسه را در اختيار دارد. افزون بر اين، انتشارات ديگر كشورهاي خارجي را از طريق مبادله و اهدا تهيه مينمايد. اينگونه مدارك و اسناد عمدتآ داراي ماهيت قانونگذاري هستند .
10. مجموعه كتب كمياب. اين مجموعه در 1975 تأسيس شد و بهمنزله يكي از بزرگترين مجموعههاي كمياب كاناديانا در سطح جهان مطرح است. بر حجم منابع آن از طريق خريد و اهدا پيوسته افزوده ميشود. مأموريت و تعهد مجموعه كتب كمياب كتابخانه ملي كانادا اين است كه تمامي آثار كانادياناي چاپ شده قبل از 1868 و آثار ناياب چاپ شده بعد از 1868 را گردآوري نمايد.
بهمنظور تسهيل استفاده از اين منابع، راهنماهاي پژوهشي الكترونيكي در كنار مجموعه كتب كمياب قرار گرفتهاند.
11. مجموعه مرجع. تأكيد و تمركز مجموعه مرجع كتابخانه بر روي مطالعات كانادايي، بهويژه علوم اجتماعي و انساني، از جمله در مورد تاريخ كانادا و شجرهنامهشناسي، دولت، حقوق و قوانين، علوم سياسي و امورجاري، و علوم كتابداري و اطلاعرساني است. منابع آن به شكل چاپي، ريزنگار، و الكترونيكي است كه هم بهصورت منابع قابل دسترسي از طريق شبكه وب و هم از طريق لوح فشرده موجود هستند. آنچه كه اين منابع را تكميل ميكند، وجود نظامهاي پايگاه اطلاعاتي پيوسته است. آثار مرجع كانادايي بهطور جامع جمعآوري ميگردد، اما عناوين غيركانادايي نيز بهطور گزينشي گردآوري ميشوند تا پشتيبانيكننده خدمات مرجع عمومي و همچنين پژوهشهاي تطبيقي و مفهومي باشند .
12. مجموعه راهنماهاي كانادا. مجموعه مزبور شامل راهنماهايي به شكلهاي كاغذي و ريزنگار عمدتآ از قرنهاي نوزدهم و بيستم است. قديميترين راهنمايي كه در كتابخانه ملي نگهداري ميشود، عبارت از يك نسخه ريزنگار از يك جلد راهنماي شهري كبك متعلق به 1790 است.
چگونگي تأمين منابع. كتابخانه ملي كانادا آثار كانادياناي منتشر شده را به تمامي اشكال خاص خود تهيه و گردآوري مينمايد. كتابخانه ملي، اينگونه آثار و منابع را از طريق واسپاري قانوني، خريد، اهدا، مبادله، و ترتيبات ديگر تهيه ميكند
مشخصات وب سایت کتابخانه
آدرس وب سايت كتابخانه ملي كانادا :(www.nlc-bnc.ca) اين سايت به دو زبان انگليسي و فرانسوي طراحي شده است. در صفحه نخست , طراح سايت, مطالب را براي افراد گوناگون دسته بندي کرده است. به این ترتیب: مطالب برای کتابخانهها، آرشیوها، ناشران و کاربران جدید. خدماتی که در محل کتابخانه ارائه میشود از طریق وب سایت نیز امکانپذیر میباشد. از مهم ترین خدمات از طریق سایت: ارائه اطلاعات مرجع وارجاعی، خدمات کتابشناختی چندزبانه، اشتراک منابع، دسترسی به شبکه پیوسته کتابخانه ملی موسوم به آکسس آمیکوس و ... میباشد.
آیتم learning center در این وب سایت: برای معلمان و دانشآموزان است که مجموعه قوی در تاریخ و ادبیات و موسیقی است ومعلمان ودانشآموزان میتوانند به وبسایتها، ابزارهای آموزشی و... آنلاین دسترسی داشته باشند.
آیتم center Genealogy: مرکز نسب شناسی که جستجو و یافتن شحره فامیلی کاناداییها را امکانپذیر میسازد.
آیتم dictionary of Canadian biography online: فرهنگ اسامی افراد که بین سالهای 1000 تا1930 فوت شدهاند براساس حروف الفبا مرتب شده است.
آیتم government of Canada: سازمانهای دولتی را به ترتیب الفبا مرتب کرده که از طریق سایت مستقیما لینک برقرار میشود.