تاریخچه مهاجرت ایرانیان به کانادا

کانادا، استرالیا، آمریکا و انگلستان محل زندگی نسل دوم بسیاری از افراد طی سالیان گذشته بوده است. این روند طی سالهای گذشته رو به رشد بوده، هرچند که این افراد مهاجر هنوز هم به دلایل عاطفی یا کار و شغل ارتباط خود را با ایران حفظ کرده اند.

برطبق «گزارش عمومی سازمان مهاجرت بین‌المللی و توسعه» بیشتر مهاجران بین‌المللی در کشورهای توسعه یافته دارای درآمد بالا یعنی در حدود ۹۱ میلیون در سال ۲۰۰۵ می‌باشند.

بعد از جنگ جهانی دوم و در دهه‌های ١٩٥٠ و ١٩٦٠ نخستین ایرانیان به کانادا مهاجرت کردند. در مقایسه با دیگر ملت‌های دنیا، ایرانی‌ها بیشتر بابت پیوندهای خانوادگی و داشتن عضوی از فامیل در کانادا به این کشور مهاجرت می‌کردند. با این اوصاف در انتهای جنگ جهانی دوم تنها دوجین ایرانی در کانادا ساکن بودند. جنگ جهانی دوم شمار زیادی مهاجر را راهی کانادا کرد. در میان این جمعیت قابل‌توجه، نشانی از ایرانیان دیده نمی‌شود. تا اواخر دهه ١٩٦٠، در هر سال به تعداد ایرانیان کانادا بین ١٠ تا صدنفر افزوده شد. اما نخستین موج واقعی مهاجرت ایرانیان به کانادا در دهه ١٩٧٠ به این کشور رسیدند. در این دوره شمار ایرانیان کانادا از سالانه صدنفر به سالانه ٦٠٠ نفر افزایش یافت.

تا سال ١٩٧٨ این روند ادامه پیدا کرد. از دوره بعد از انقلاب جهش بزرگی در مهاجرت ایرانیان به کانادا دیده می‌شود. درحالی‌که پیش از سال ١٩٧٨ سالانه حداکثر  ٦٠٠ مهاجر ایرانی وارد کانادا می‌شدند، ‌از بعد از سال ١٩٧٨، این تعداد به هزاران‌نفر در سال رسید. جنگ هشت‌ساله ایران و عراق نیز یکی از دلایل مهم افزایش شمار مهاجران ایرانی تا ابتدای دهه ١٩٩٠ به کانادا بود. تا اواخر دهه ٩٠، بخشی از ایرانیانی که کانادا را به‌عنوان مقصد مهاجرت انتخاب می‌کردند، دلایل اقتصادی داشتند و بابت تجارت و بازرگانی به این کشور مهاجرت می‌کردند. داشتن پاسپورت قوی مانند کانادا برای یک ایرانی، امکان تجارت گسترده تر ار فراهم می کند. هرچند که تحصیل فرزندانش در بهترین دانشگاه های کانادا مانند مک گیل شانس موفقیت بیشتری را برای خانواده او چه در ایران چه در کانادا فراهم می کندو نسلی جدید با پشتوانه مالی و علمی خوب را رقم زد.

بخش دیگر نیز بابت مسائل سیاسی یا نگرانی از جنگ ایران و عراق به کانادا می‌رفتند. درهرحال تا این زمان عاملی که موجب پذیرفته‌شدن ایرانیان به‌عنوان مهاجر در کانادا می‌شد، بیش از هرچیز برخورداری مالی بود. بعد از دهه ٩٠، قوانین مهاجرت در کانادا برای ایرانیان تغییر کرد و ایرانیان با بهره‌گیری از این تغییر توانستند بابت تحصیلات و حرفه، اقامت این کشور را دریافت کنند. روندی که باعث شد تا ایرانیان زیادی همه ساله از روش سرمایه گذاری کبک که قبلا 120 هزار دلار و امروز به بیش از 220 هزار دلار کانادا افزایش پیدا کرده است، وارد کانادا شوند.

کانادای امروز

در سال‌های اخیر ایرانیانی که به کانادا مهاجرت می‌کنند از تحصیلات عالی و توانایی راه‌اندازی کسب‌و‌کار برخوردارند.

اما اینکه در سال‌های اخیر کانادا به یکی از مقاصد مهاجرت برای ایرانیان تبدیل شده ‌است شاید تا حد زیادی به این پیشینه تاریخی وابسته باشد. واقعیت این است که وجود اجتماع ایرانیان در کانادا که جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای دارد، تا حد زیادی حضور و اسکان‌گرفتن برای سایر ایرانی‌ها در این کشور را تسهیل می‌کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از عواملی که موجب انتخاب یک کشور به‌عنوان مقصد مهاجرت برای افراد است،‌ حضور سایر هم‌وطنان آنها در آن کشور است. براین‌اساس اگر فردی یکی از آشنایان یا اعضای خانواده‌اش در کشور ایکس زندگی کند، با احتمال بالاتری کشور ایکس را به‌عنوان مقصد مهاجرت انتخاب می‌کند. شمار ایرانیان کانادا در سال‌های اخیر به حدی افزایش یافته ‌است که در میان اجتماع مهاجران ایرانی، تورنتوی‌شمالی را «تهران» می‌خوانند یا بخش زیادی از املاک در ونکوور و مونترال را ایرانی ها خریدار هستند.

بر طبق آمار اداره مهاجرت کانادا، ایرانیان در رتبه ششم کسب تابعیت (شهروندی) کانادا می باشند.

طبق آمار رسمی جدید کانادا به طور متوسط بین 5 تا 7 هزار ایرانی هر سال وارد کانادا شده اند. حدود 8 در صد از کسانی که در کانادا به دنیا آمده اند در سرشماری خود را ایرانی اعلام کردند

حدود 80 درصد ایرانی ها زبان فارسی را زبانی که در خانه صحبت می کنند اعلام کرده اند که این مسئله هم جنبه ی مثبت دارد و هم جنبه منفی، طرف مثبتش این است که امکان ارتباط نسل ها و امکان ارتباط فرهنگی ایجاد می شود جنبه ی منفی اش این است که افراد با زبان انگلیسی کمتر و دیرتر آشنا می شوند و امکان جا افتادنشان در کشور میزبان کندتر و سخت تر  می شود.

ایرانی ها یکی از بهترین گروه های مهاجر هستند که درصد بالایی از آنها انگلیسی صحبت می کنند و تنها 8 درصدشان انگلیسی صحبت نمی کنند در حالیکه پرتغالی ها که یکی از گروه های موفق مهاجر از نظر امکانات مالی به حساب می آیند حدود 20 درصدشان انگلیسی صحبت نمی کنند. جامعه ایرانیان مقیم کانادا، سرزنده و موفق است. در حال حاضر بیش از 120,000 ایرانی در کانادا زندگی می‌کنند که بیشتر آنها ساکن تورنتو، ونکوور، مونترال و اتاوا هستند.

ایرانی‌ها به دلایل مختلف که در بالا اشاره کردیم به کانادا مهاجرت می‌کنند. مردم کانادا به ارزش‌های این کشور مانند تنوع، سازگاری، چند-فرهنگی و احترام به یکدیگر احترام می‌گذارند. در کانادا، داشتن عقاید مختلف و برگزار کردن مراسم مذهبی مختلف آزاد است. مردم این کشور می‌توانند افکار و دیدگاه‌های خود را آزادانه بیان کنند.

در کانادا به سنت‌های ایرانی احترام گذاشته می‌شود. در شهرهای بزرگ کانادا چندین روزنامه به زبان فارسی منتشر می‌شود و کتاب‌فروشی و فروشگاه‌های متعددی با فروشندگان فارسی زبان در این شهرها وجود دارد. در هر سال، برگزار شدن آیین‌های نوروز و چهارشنبه سوری در شهرهای کانادا هزاران نفر از ایرانیان را گرد هم می‌آورد. وجود بازارها، فروشگاه‌های فیلم و مراکز فرهنگی ایرانی نشانه سرزندگی جامعه ایرانیان است. وجود این مراکز فرصتی برای گردهمایی ایرانیان و پرداختن به فعالیت‌های فرهنگی است.

گروه‌های مختلف سنی ایرانیان مقیم کانادا سهم زیادی در فعالیت‌های فرهنگی در کانادا دارند. شخصیت‌های برجسته، فعالان رسانه‌ای و خوانندگان در این کشور مورد احترام هستند. در سراسر کشور، دانشگاهیان، سیاستمداران، معماران و وکلای برجسته ایرانی تبار و نیز شرکت‌ها و دانشجویان ایرانی مشغول به فعالیت هستند. از بازیگران سینما و کارگردان ها تا صاحبان فروشگاه های بزرگ کانادا همه در کانادا حضور فعال دارند.

دولت جدید کانادا، با مدیریت نخست وزیر جدید، جاستین ترودو، تمایل بیشتری برای ارتباط با ایرانیان و دولت ایران دارد. همچنین اگر مشکل یا دیدگاهی در زمینه مسائل خود و بهبود روابط میان ایران و کانادا دارید می توانید با ایمیل دولت کانادا iran-canada@international.gc.ca   تماس بگیرید.