كتابخانه ملی كانادا
وب سایت رسمی کتابخانه ملی کانادا (کلیک کنید)
بودجه سال 2014 برابر 98 میلیون دلار کانادا
تعداد کارمندان: 860 نفر
مدیر کتابخانه: Guy Berthiaume
آدرس: 395Wellington Street, Ottawa, Canada
تعداد آرشیو: 20میلیون کتاب-24 میلیون تصویر-بیش از یک پتابایت آرشیو دیجیتال
تاریخچه:
ایده اولیه در سال 1872 در وزارت کشاورزی و بخش کوچکی از آن تشکیل گردید. سپس در سال 1912 به ساختمان مستقلی به نام Public Archive Canada منتقل گردید. سپس در سال 2004 کتابخانه کانادا و آرشیو کانادا با هم ادغام شدند و به صورت فعلی مشغول به خدمات گردید. نام فعلی آن Library and Archives of Canada - LAC می باشد. دارای شعبه ای در گتینو-اتاوا می باشد.
این كتابخانه در شهر اُتاوا، پایتخت كانادا، قرار دارد. ساختمان آن با سازمان آرشیوهای ملی كانادا مشترك است. ساختمان این كتابخانه در نزدیكی ساختمانهای مجلس، دیوان عالی كشور، بانك كانادا، و دیگر مؤسسههای مهم فدرال قرار دارد. این كتابخانه كه بهمنزله یكی از مؤسسات دولت فدرال است در سال 1953، بهوسیله مجلس آن كشور در شهر اتاوا تأسیس شد. هدف اصلی آن گردآوری و نگهداری منابع و میراث فرهنگی منتشر شده در داخل و خارج كانادا و ترویج آن نزد كاناداییهاست. این كتابخانه در 1967، بههمراه آرشیو عمومی به ساختمان جدیدی منتقل شد. از لحاظ تشكیلات سازمانی، مؤسسات و نهادهایی زیرمجموعه كتابخانه ملی هستند كه عبارتند از :
1. مؤسسه اطلاعات علمی و فنی كانادا (سیستی) . این مؤسسه به درخواستهای مربوط به موضوعات علمی، فنی، و بهداشت در سطح پایه پاسخ میدهد .
2. مركز مبادله كتاب كانادا (سی.بی.ای.سی.) . وظیفه این مركز، سازماندهی اشتراك منابع بین كتابخانههای كاناداست. همچنین بهعنوان مركز توزیع مجدد و گردآوری و پخش، عمل كرده و هماهنگی در مبادله انتشارات مازاد بر احتیاج كتابخانهها و ارسال آنها به كتابخانههای نیازمند را برعهده دارد. فعالیت این مركز موجب میشود موجودیهای مازاد كلیه كتابخانههای كشور در اختیار همگان قرار گیرد .
3. شورای كتابخانههای فدرال (سی.اف.ال.) . شورای كتابخانههای فدرال، نهاد هماهنگكننده خدمات كتابخانهها در وزارتخانهها و مؤسسات دولتی كاناداست كه در 1976 تأسیس شد. نقش رهبری كتابخانه ملی در امر هماهنگی و پشتیبانی برای دسترسی به میراث منتشر شده كانادا، اشتراك منابع، و توسعه كتابخانه در میان كتابخانههای كانادا، توسط این شورا ایفا میشود .
4. مؤسسه شماره استاندارد بینالمللی كتاب (شابك). در 1975، كتابخانه ملی كانادا مؤسسه شماره استاندارد بینالمللی كتاب را تأسیس كرد تا كارآمدی فرایند سفارشدهی، كنترل سیاهه، و حسابداری تضمین شود. بعدها این مؤسسه از طریق ادغام، به مؤسسه شماره استاندارد بینالمللی كتاب و موسیقی كانادا[4] تبدیل شد .
ساختمان و فضای كتابخانه. ساختمان كتابخانه ملی كانادا در مجاورت برخی سازمانهای فدرال قرار دارد. از فضای داخلی این ساختمان و برخی طبقات آن، سازمان آرشیو ملی كانادا نیز استفاده میكند .
كتابخانه ملی كانادا در ساختمانی پنج طبقه واقع شده است. در طبقه همكف، تالار انتظار اصلی قرار دارد. به نظر میرسد از طبقات اول و سوم ساختمان، سازمان آرشیو ملی كانادا بهره میگیرد. در طبقه دوم ساختمان نیز تالارهای مرجع و مطالعه، مجموعه جاكوب ام.لوی، امانت، و تالار مطالعه، تالار مطالعه ریزفیلم، بخش فتوكپی و تكثیر، و بخش اطلاعرسانی كتابخانه برای خدمترسانی به جامعه استفادهكنندگان كتابخانه وجود دارد. در طبقه چهارم نیز تالار مطالعه مجموعههای ویژه و مجموعههایی نظیر مجموعه موسیقی، مجموعه ادبیات كانادا، مجموعه كتابهای نایاب، و مجموعه ادبیات كودكان قرار دارد. كافه تریا نیز در طبقه پنجم ساختمان قرار گرفته است .
وظایف. كتابخانه ملی كانادا وظایف زیر را برعهده دارد: تهیه كتابشناسی ملی كانادا موسوم به كانادیانا؛ فهرستنویسی پیش از انتشار ؛ اعطای آی.اس.بی.ان.، آی.اس.ام.ان.، و آی.اس.اس.ان.؛ پشتیبانی از طرحهای ابتكارآمیز ملی و پژوهشهای كاربردی و كمك به تدوین سیاستهای فدرال در زمینههای مربوط به خدمات كتابداری و اطلاعرسانی در كانادا ؛ دسترسی به پایگاه اطلاعاتی موسوم به سیاهه طرحهای دیجیتالی كانادا؛ خدمات پایاننامههای كانادایی ؛ خدمات پژوهشی ادبیات كانادا (سی.ال.آر.اس.)؛ خدمات ادبیات كودكان كانادا؛ ارائه فهرست انتشارات؛ توزیع ركوردهای فهرستنویسی مارك (ام.آر.دی.اس.)[9] ؛ خدمات امانت بین كتابخانهای؛ تعیین محل منابع برای كتابخانهها و مؤسسات مشابه در داخل كشور و در سطح بینالمللی، برای مؤسسات كتابخانهای غیركانادایی در چارچوب طرح ایفلا باعنوان برنامه دسترسی جهانی به انتشارات.
خدمات. خدمات كتابخانه ملی كانادا به هر دو زبان رسمی كشور (انگلیسی و فرانسوی)، هم برای استفادهكنندگان در محل كتابخانه و هم به شكل الكترونیكی (خدمات دستیابی پیوسته) ارائه میشود. مهمترین این خدمات عبارتند از: ارائه اطلاعات مرجع و ارجاعی ؛ خدمات كتابشناختی؛ اشتراك منابع؛ برنامهریزی و روابط عمومی ؛ تحویل روزانه منابع و خدمات ریزنگار برای استفاده در تالار مطالعه كتابخانه؛ فتوكپی و تكثیر مواد چاپی یا ریزنگار ؛ دسترسی به شبكه پیوسته كتابخانه ملی موسوم به "اكسس آمیكوس" كه بیش از 21 میلیون ركورد كتابشناختی از منابع اطلاعاتی نگهداری شده در كتابخانه ملی، انتشارات فهرست شده در كتابشناسی ملی، و موجودیهای گزارش شده به فهرستگانهای ملی موجود در بیش از 500 كتابخانه دیگر در سراسر كانادا و كتابخانه كنگره امریكا را دربردارد .
بخش های مختلف کتابخانه
مجموعه. كتابخانه ملی كانادا دارای مجموعههای جالب توجهی به شرح زیر است :
1. مجموعه الكترونیكی. این مجموعه دربرگیرنده كتابها و نشریات ادواری كاناداست كه بهصورت پیوسته منتشر میشوند و مشتمل بر 3000 عنوان منابع منتشر شده از سوی بخش انتشارات تجاری و انتشارات دولتی است .
2. مجموعه جاكوب ام.لوی. شامل آثار قدیمی و كمیاب هبرائیكا و جودائیكا بوده و دربرگیرنده 3000 جلد كتاب چاپی از قرن پانزدهم تا هفدهم است؛ مانند 34 نسخه از نخستین كتابهای چاپی بهزبان عبری و لاتین، بیش از 120 نسخه از چاپهای مختلف كتاب مقدس مشتمل بر عهد عتیق و عهد جدید بهزبانهای مختلف، چاپهای متعددی از آثار متعلق به مورخ قرن اول، جوزفوس ، و دایرهالمعارفهای یهودی كهن، مجموعه ساموئل هایس (با 200 جلد نسخه خطی اصلی به زبان عبری و سایر زبانهای یهودی همراه با موجودیهای ریزنگار از مجموعههای نسخ خطی متعلق به مؤسسات منتخب اروپایی) نیز در این مجموعه قرار دارد. همچنین فهرست نمایش اینكونابولا، هبرائیكا، و جودائیكا (اُتاوا، 1981) بهصورت پیوسته موجود است . كتابخانه ملی كانادا این مجموعه نایاب و نادر را در 1977 از طریق اهدا دریافت كرده است.
موجودیهای تالار جاكوب لوی بهوسیله 1250 جلد ادبیات مرجع و كتابشناختی زبان عبری پشتیبانی میشود. برخی مجموعههای ریزنگار مهم شامل فیلمهای تهیه شده از كتابهای كمیاب زبان عبری و ویدیش ، نسخههای خطی، همچنین فهرستها و كتابشناسیها نیز مكمل مجموعه جاكوب لوی است .
3. مجموعه ادبیات كودكان. این مجموعه برای افراد زیر 16 سال كتابهای مناسبی را در اختیار دارد. كتابهای نوشته شده بهزبان انگلیسی، فرانسوی، و سایر زبانهایی كه در كانادا به آن زبانها آثاری چاپ و منتشر میشود؛ كتابهایی كه در خارج از كانادا بهوسیله كاناداییها نوشته یا تصویرگری شده (موسوم به كانادیانا)؛ كتابهای منتشر شده در خارج از كشور درباره كانادا؛ و كتابهای موجود در این مجموعه از قرن نوزدهم تا زمان حاضر در این مجموعه جای دارد. مضاف براین، مجموعهای از كتابهای برگزیده كودكان كه نویسندگان آن كانادایی نیستند نیز در این مجموعه نگهداری میشود . همچنین ارائه خدمات مشورتی، مرجع و كتابشناختی، و پاسخگویی به پرسشهای مطرح شده از طریق مراجعه شخصی، تماس تلفنی، نامه مكتوب، و پست الكترونیكی برعهده این بخش است. افزون بر این، بخش مزبور درخصوص موضوعهای اختصاصی مرتبط با ادبیات كودكان كانادا، محصولات و خدمات الكترونیكی را نیز فراهم كرده و آنها را گسترش میبخشد.
4. مجموعه نسخ خطی ادبی. بخش اعظم این مجموعه از نظر قدمت به دوران معاصر ادبیات كانادا برمیگردد. مجموعه مزبور از نظر آثار خطی شاعران انگلیسی، رماننویسان، و نمایشنامهنویسان فرانسوی قوی و غنی است. از جمله نكات قابل توجه وجود مقالاتی از ناشران مستقل كانادایی است كه از موج فعالیت ادبی كه در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970 به نقطه اوج خود رسیده بود، پشتیبانی میكردند.
یك راهنمای عمومی تحتعنوان راهنمای "نسخ خطی ادبی در كتابخانه ملی كانادا" و متمم آن نیز بهعنوان ابزارهای جستوجو، در این بخش موجود است .
5. مجموعه موسیقی. بخش موسیقی كتابخانه ملی كانادا دارای سه مجموعه موسیقی است كه عبارتند از: آرشیوهای موسیقی، مجموعه چاپی، و مجموعه مواد دیداری ـ شنیداری ضبط شده .
6. مجموعه كتابشناسیهای ملی كشورهای خارجی. مجموعه كتابشناسیهای ملی جاری از تمامی كشورهایی كه در آن كتابشناسی ملی منتشر شده باشد، و نیز كتابشناسیهای تجاری و تاریخی متعدد درخصوص بسیاری از كشورها در این بخش وجود دارد كه بهشكلهای مشخص چاپی، ریزنگار، و گاهی الكترونیكی موجودند و مكمل آن دسترسی اینترنتی به فهرستهای پیوسته بسیاری از كتابخانههای ملی در سراسر جهان است .
7. مجموعه روزنامهها. كتابخانه ملی كانادا بهصورت چاپی، شماری از روزنامههای جاری و تمامی روزنامههای قومی كانادا را جمعآوری میكند. این بخش بیش از 200000 حلقه ریزفیلم از روزنامههای كانادا را در اختیار دارد كه از طریق خدمات امانت بین كتابخانهای مستقر در كتابخانه ملی قابل دسترسی است .
8. مجموعه انتشارات رسمی دولتهای فدرال، ایالتی، و سرزمینی كانادا. مجموعه انتشارات رسمی فدرال، ایالتی، و سرزمینی كه از 1868 منتشر شده است در این قسمت قرار دارد و انتشارات قبل از 1867 در مجموعه كتابهای كمیاب نگهداری میشوند .
9. مجموعه انتشارات رسمی خارجی و بینالمللی.این مجموعه با این هدف ایجاد شده است كه از انجام پژوهشهایی در عرصه مطالعات كانادایی و علوم اجتماعی و انسانی پشتیبانی نماید. این مجموعه شامل بیش از 3000000 منبع اطلاعاتی از انتشارات كشورهای خارجی و سازمانهای بینالمللی است كه بهصورت چاپی، ریزنگار، شكلهای خاص چند رسانهای، و لوح فشرده است.
كتابخانه ملی كانادا مجموعهای از انتشارات تاریخی و معاصر بریتانیا، ایالات متحده، و فرانسه را در اختیار دارد. افزون بر این، انتشارات دیگر كشورهای خارجی را از طریق مبادله و اهدا تهیه مینماید. اینگونه مدارك و اسناد عمدتآ دارای ماهیت قانونگذاری هستند .
10. مجموعه كتب كمیاب. این مجموعه در 1975 تأسیس شد و بهمنزله یكی از بزرگترین مجموعههای كمیاب كانادیانا در سطح جهان مطرح است. بر حجم منابع آن از طریق خرید و اهدا پیوسته افزوده میشود. مأموریت و تعهد مجموعه كتب كمیاب كتابخانه ملی كانادا این است كه تمامی آثار كانادیانای چاپ شده قبل از 1868 و آثار نایاب چاپ شده بعد از 1868 را گردآوری نماید.
بهمنظور تسهیل استفاده از این منابع، راهنماهای پژوهشی الكترونیكی در كنار مجموعه كتب كمیاب قرار گرفتهاند.
11. مجموعه مرجع. تأكید و تمركز مجموعه مرجع كتابخانه بر روی مطالعات كانادایی، بهویژه علوم اجتماعی و انسانی، از جمله در مورد تاریخ كانادا و شجرهنامهشناسی، دولت، حقوق و قوانین، علوم سیاسی و امورجاری، و علوم كتابداری و اطلاعرسانی است. منابع آن به شكل چاپی، ریزنگار، و الكترونیكی است كه هم بهصورت منابع قابل دسترسی از طریق شبكه وب و هم از طریق لوح فشرده موجود هستند. آنچه كه این منابع را تكمیل میكند، وجود نظامهای پایگاه اطلاعاتی پیوسته است. آثار مرجع كانادایی بهطور جامع جمعآوری میگردد، اما عناوین غیركانادایی نیز بهطور گزینشی گردآوری میشوند تا پشتیبانیكننده خدمات مرجع عمومی و همچنین پژوهشهای تطبیقی و مفهومی باشند .
12. مجموعه راهنماهای كانادا. مجموعه مزبور شامل راهنماهایی به شكلهای كاغذی و ریزنگار عمدتآ از قرنهای نوزدهم و بیستم است. قدیمیترین راهنمایی كه در كتابخانه ملی نگهداری میشود، عبارت از یك نسخه ریزنگار از یك جلد راهنمای شهری كبك متعلق به 1790 است.
چگونگی تأمین منابع. كتابخانه ملی كانادا آثار كانادیانای منتشر شده را به تمامی اشكال خاص خود تهیه و گردآوری مینماید. كتابخانه ملی، اینگونه آثار و منابع را از طریق واسپاری قانونی، خرید، اهدا، مبادله، و ترتیبات دیگر تهیه میكند
مشخصات وب سایت کتابخانه
آدرس وب سایت كتابخانه ملی كانادا :(www.nlc-bnc.ca) این سایت به دو زبان انگلیسی و فرانسوی طراحی شده است. در صفحه نخست , طراح سایت, مطالب را برای افراد گوناگون دسته بندی کرده است. به این ترتیب: مطالب برای کتابخانهها، آرشیوها، ناشران و کاربران جدید. خدماتی که در محل کتابخانه ارائه میشود از طریق وب سایت نیز امکانپذیر میباشد. از مهم ترین خدمات از طریق سایت: ارائه اطلاعات مرجع وارجاعی، خدمات کتابشناختی چندزبانه، اشتراک منابع، دسترسی به شبکه پیوسته کتابخانه ملی موسوم به آکسس آمیکوس و ... میباشد.
آیتم learning center در این وب سایت: برای معلمان و دانشآموزان است که مجموعه قوی در تاریخ و ادبیات و موسیقی است ومعلمان ودانشآموزان میتوانند به وبسایتها، ابزارهای آموزشی و... آنلاین دسترسی داشته باشند.
آیتم center Genealogy: مرکز نسب شناسی که جستجو و یافتن شحره فامیلی کاناداییها را امکانپذیر میسازد.
آیتم dictionary of Canadian biography online: فرهنگ اسامی افراد که بین سالهای 1000 تا1930 فوت شدهاند براساس حروف الفبا مرتب شده است.
آیتم government of Canada: سازمانهای دولتی را به ترتیب الفبا مرتب کرده که از طریق سایت مستقیما لینک برقرار میشود.